Ventileren was altijd al belangrijk, maar heeft nu nog meer aandacht gekregen. Een gezond binnenklimaat
Waarom is het belangrijk om goed te ventileren, vooral met corona?
Corona wordt voornamelijk overgedragen wanneer iemand in nauw contact staat met een besmet persoon (binnen 1,5m). Uit onderzoek van het WHO blijkt dat het virus zich kan verspreiden via de mond of neus van een besmet persoon. Het virus verspreidt zich in kleinere vloeibare deeltjes wanneer een besmet persoon hoest, niest, zingt, zwaar ademt of praat. Deze kleinere deeltjes kunnen variëren in grootte, van de iets grotere ademhalingsdruppels tot kleinere aerosolen.
Onder sommige omstandigheden kunnen aerosolen zelfs een grotere afstand afleggen dan 1,5m. Dit is bijvoorbeeld het geval in ruimtes waar geen of weinig ventilatie is en/of veel mensen bij elkaar zijn voor een langere tijd. Door goede ventilatie kan het risico van verspreiding van COVID-19 in binnenruimten verkleind worden.
In Nederland heeft de overheid 3 richtlijnen opgesteld om besmettingen te beperken:
- Was vaak en goed je handen;
- Houd 1,5m afstand van anderen;
- Blijf thuis bij klachten en laat u direct testen;
- Zorg voor voldoende frisse lucht.
De WHO heeft aanbevolen om te zorgen voor goede ventilatie in binnenruimten, waar het RIVM op heeft gereageerd met een 4e basisregel: Zorg voor voldoende frisse lucht.
Aerosolen
Aerosolen zijn hele kleine deeltjes die voor een langere tijd in een ruimte kunnen blijven hangen. Wij produceren allemaal aerosolen, bijvoorbeeld tijdens het hoesten en niezen, maar ook tijdens het praten. Recent is aangetoond dat corona zich ook kan verspreiden via deze kleinste deeltjes. Deze “corona druppels” kunnen bijvoorbeeld na een hoestbui nog een kwartier blijven hangen in de lift. Er zijn ook situaties waarin er extra veel aerosolen kunnen worden geproduceerd, bijvoorbeeld op de IC of in de tandartspraktijk.
Hoe kan ik goed ventileren tegen het coronavirus?
Goed ventileren kan door gebruik te maken van warmteterugwinning (ventilatiesysteem D) waarbij de ruimte wordt geventileerd én de warmte niet verloren gaat. Een andere optie is mechanische ventilatie (ventilatiesysteem C). Daarnaast kan er ook gekozen worden voor natuurlijke ventilatie d.m.v. ventilatieroosters in muren en/of deuren. Hoe lang moet je ventileren? Het beste is om heel de dag te ventileren. Binnen een half uur raakt schone lucht alweer vervuild. Om optimaal te ventileren dienen de ramen elk uur minimaal een kwartier tegenover elkaar open te staan en ventileer 24/7 mechanisch. Ook het RIVM adviseert om 24 uur per dag te ventileren, door ramen op een kier te zetten, via roosters of kieren, of met een mechanisch ventilatiesysteem. Maar ook dan kan het onvoldoende zijn. Zeker als er bezoek is, raden we aan extra te luchten.
Let op: Zorg ervoor dat deze systemen heel de dag aan of open staan. Wanneer dit niet het geval is, raakt de schone lucht binnen een half uur al opnieuw vervuild en ontstaan er opnieuw gezondheidsrisico’s.
Onderhoud van ventilatiesysteem is nodig
Waar het aanschaffen en aan/open zetten van de ventilatie de eerste stappen zijn tot een goed geventileerde ruimte, is het ook ontzettend belangrijk om de ventilatiesystemen te onderhouden. Dit wordt mede gedaan door het vervangen van filters en het reinigen van de ventilatiekanalen. Wanneer dit niet het geval is, kan de lucht alsnog schadelijk zijn voor je gezondheid.
CO2 te hoog? Tijd om te ventileren!
Koolstofdioxide (CO2) is de belangrijkste indicator voor een gezond binnenklimaat. Wanneer er (te) veel mensen in een ruimte zijn stijgt het CO2 niveau. Wanneer er te weinig frisse lucht bijkomt, wordt het CO2 niveau te hoog. Het binnenklimaat wordt ongezond en de kans op verspreiding van corona neemt toe. Een CO2 meter geeft de kwaliteit van de binnenlucht aan door de koolstofdioxide te meten. Met een CO2 meter leer je als het ware ventileren. Een gezond of ongezond binnenklimaat kan je als mens niet waarnemen. Wanneer je last krijgt van klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid etc. is het CO2 niveau extreem hoog.
Luchtvochtigheid en het coronavirus
Naast goede ventilatie, kan een goede balans in de luchtvochtigheid ook helpen om de verspreiding van het coronavirus te verkleinen. Vooral in de winter kan het binnen erg droog worden. Het RIVM raadt aan om de luchtvochtigheid tussen de 40 en 60% te houden. De luchtvochtigheid kan onder andere gemeten worden met CO2 meter. Je kunt de luchtvochtigheid in je woning verhogen door meer planten in huis te zetten, de was in de kamer op laten drogen of een luchtbevochtiger aan te schaffen.
Luchtstromen en corona
Wanneer je binnen ventileert, moet er aandacht gegeven worden aan de luchtstromen. Wanneer er veel luchtstromen zijn, worden de wolkjes met aerosolen verstoord. Zo voorkom je dat de coronadeeltjes van de ene naar de andere persoon overgebracht worden. Wanneer er echter sprake is van één sterke luchtstroom, is de kans op overdracht van corona groter. Wanneer je corona dus buiten de deur wil houden en wil ventileren met een airco of zwenkventilator, moet je zorgen voor meerdere luchtstromen en geen sterke luchtstromen die van persoon naar persoon gaan. Ben je alleen in een ruimte? Dan is dit natuurlijk geen probleem.
Adviezen van het RIVM over ventileren met corona
Het RIVM adviseert om in elk geval te voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. Daarnaast adviseert het RIVM het volgende:
- Ventileer 24 uur per dag, elke dag
- Gebruik en onderhoud het ventilatiesysteem volgens de handleiding
- Controleer of de ventilatiecapaciteit van de ruimte geschikt is voor het gebruik ervan
- Raadpleeg een deskundige bij twijfel of er voldoende wordt geventileerd in een ruimte
- Zorg dat er tussen bijeenkomsten (tijdens pauzes) extra wordt geventileerd
Tips voor ventileren in strijd tegen corona
TIP 1: 24/7 VENTILEREN
Het REHVA stelt dat het echt nodig is om 24 uur per dag, 7 dagen in de week te ventileren. Ook wanneer niemand in een ruimte aanwezig is, is het noodzakelijk om te ventileren. Zo zorg je altijd voor voldoende luchtcirculatie en een gezond binnenklimaat. Door gebruik te maken van vraaggestuurd ventileren, zorgt het systeem altijd voor de benodigde luchtcirculatie in een bepaalde ruimte.
TIP 2: ZORG VOOR DOORSTROMING VAN DE LUCHT
Alleen het gebruik van een afzuiging tijdens het koken of douchen bijvoorbeeld, voldoet niet om een ruimte te ventileren. Er is ook een toevoer van frisse lucht nodig. Het openen van een raam voldoet dan niet. Als je het raam open wil zetten, zorg dan dat het er twee zijn in plaats van één. Zorg ook dat deze ramen tegenover elkaar staan en hou deze voor minstens 15 minuten geopend.
TIP 3: METEN = WETEN
Je kunt met een CO2 monitor de luchtkwaliteit in de woning meten. Houd de lucht bij voorkeur rond de 600 ppm (parts per million). Door gebruik te maken van een CO2 monitor weet je precies wanneer de binnenlucht niet meer optimaal of gezond is, en kun je aan de hand van de monitor actie onderOnderkant formulieren